Pagina's

dinsdag 8 april 2014

Actuele derogatie-eisen zetten sector op zijn kop

Opeens waren ze daar: 'De vernieuwde derogatie-eisen voor melkveehouders.' Was tot voor kort 70% grasland in het bouwplan voldoende om aan derogatie eisen te voldoen, is dat nu opeens 80%. Een percentage dat voor onder andere "veenboeren" geen probleem is, zij voldoen hier bijna allemaal wel aan. Voor melkveehouders in klei en zand gebieden ligt dit anders, waardoor er zodoende ongeveer 60% van de melkveehouders in Nederland aan de nieuwe eisen voldoen.


Wat betekent derogatie eigenlijk? Derogatie is een afwijking van de wet, in dit geval de Europese nitraatrichtlijn. Alle Europese lidstaten mogen maximaal 170 kilogram stikstof per hectare uit dierlijke mest toedienen aan de bodem. In enkele landen geldt een uitzondering, de zogeheten derogatie, waardoor er 250 kilogram stikstof per hectare uit dierlijke mest toegediend mag worden. Overigens geldt dit in 2014 voor kleigronden, voor zandgronden geldt dan een stikstofnorm van 230 kilogram per hectare. Nederland is zo'n land waar derogatie aangevraagd mag worden. Om aan derogatie te voldoen gelden uiteraard een aantal regels en deze veranderen in 2014. 

Tot voor kort voldeed een melkveehouder aan de derogatie eisen als er minimaal 70% van het bouwplan gevuld is met grasland. Het totale areaal één keer in de vier jaar bemonsterd wordt ten behoeve van een grond analyse, er een bemestingsplan opgesteld wordt en, uiteraard, er een bepaald tarief betaald wordt. Dit en nog een aantal kleinere voorwaarden moeten ieder jaar voor 1 februari aangeleverd en voldaan worden. 

Probleem is nu dat in Brussel besloten is om de Europese nitraatrichtlijnen aan te passen, en dus ook de voorwaarden om aan derogatie te voldoen. Dit was al langer bekend, maar Nederland hoopte, misschien wel te naïef, op een verruiming van de regels voor ons land. Onze staatssecretaris Sharon Dijksma heeft hard moeten onderhandelen om derogatie voor Nederland de komende jaren te behouden en dat is haar gelukt. Een verruiming van de voorwaarden ten overstaan van de andere landen zat hier uiteraard niet in.

Doordat Nederland op verruiming rekende komen de nieuwe eisen bij melkveehouders aan als een donderslag bij heldere hemel. Bouwplannen waren al rondgezet, maïszaad besteld en waar mogelijk mest aangevoerd of in ieder geval de contacten gelegd. Nu wordt er in hoog tempo veranderingen doorgevoerd in bouwplannen en worden er oplossingen bedacht om aan de nieuwe eisen te voldoen. 

Op de langere termijn heeft dit waarschijnlijk ook effect op de vraag naar maïs en andere ruwvoeders bij melkveehouders. Doordat er in percentage minder maïs geteeld kan worden op het eigen areaal moeten melkveehouders maïs aan gaan kopen, voor akkerbouwers levert dit kansen op. Criticasters zijn bang voor innovatie op gebied van maïs. Aan de andere kant kan gezegd worden dat de innovatie juist veel belangrijker wordt. De nieuwe eisen betekenen dat er een grotere maïsbehoefte is, dit kan gerelateerd worden aan hogere hectare-opbrengsten en dan is innovatie juist belangrijk! Kanttekening hierbij is wel dat nieuwste onderzoeken op gebied van uitspoeling van nitraat (waar het hele plaatje om draait) bij strokenteelt van maïs niet meegenomen is. Terwijl dit een ontwikkeling in Nederland is die grotere vormen aan gaat nemen.

Het blijkt dus dat de Nederlandse agrarische sector te naïef heeft gereageerd op de eerder voorgestelde Europese nitraatrichtlijnen. De nieuwe regels komen als een harde klap aan, terwijl we dit al aan zagen komen. De nieuwe eisen zullen als kansen voor de sector aangepakt moeten worden, aangezien de politiek uiteindelijk instemt met de Europese regels. Akkerbouwers kunnen een kans zien in het telen van maïs, met meer afzetmogelijkheden. En in de melkveehouderij wordt innovatie in de maïsteelt belangrijker om aan hogere hectare-opbrengsten te komen.

Geen opmerkingen: